Für Elise
Thư gửi Elise là một trong những bản nhạc dành cho piano nổi tiếng nhất của Ludwig van Beethoven. Bản nhạc thường được xếp vào loại khúc nhạc ngắn bagaten, nhưng đôi khi nó cũng được xem là một albumblatt (một tiêu đề chung cho các tác phẩm nhạc cổ điển, thường là độc tấu piano).
Bản tổng phổ (score) không được công bố rộng rãi cho đến tận năm 1867, 40 năm sau ngày mất của nhà soạn nhạc. Ludwig Nohl, người đã phát hiện ra bản nhạc khẳng định là bản thảo gốc có chữ ký đề ngày 27 tháng 4. Bản gốc này đã bị thất lạc.
Như cảm xúc muôn đời của tình yêu, Thư gửi Elise dạt dào tình cảm. Bản nhạc không phức tạp về mặt kỹ thuật, thậm chí có thể chơi bằng một tay trên phím dương cầm, nhưng để đạt được tình cảm dạt dào, sâu lắng, tinh tế và trong sáng mà Beethoven thể hiện trong bản nhạc là điều không đơn giản. Beethoven đã sáng tác Thư gửi Elise khi ông đã 40 tuổi và đã được khẳng định là một trong những nhạc sĩ vĩ đại nhất của mọi thời đại. Trong khoảng thời gian này, Beethoven đã bị điếc. Thư gửi Elise đã được sáng tác trong sự “yên tĩnh” của nhạc sĩ. “Tình yêu có chiều sâu hơn khi người ta lớn tuổi”, Thư gửi Elise chứa đựng sự chiêm nghiệm của người đàn ông đã trải qua bao thăng trầm, cay đắng nhưng vẫn còn nguyên vẹn một tình yêu mãnh liệt và trong sáng trước một cô gái.
Für Elise |
Đến nay người ta vẫn chưa rõ "Elise" là ai. Nhà âm nhạc học Max Unger cho rằng Ludwig Nohl có thể đã dịch tên bài không chính xác và bản gốc có thể có tên là "Für Therese", khi ông nêu giả thuyết tên bản nhạc liên quan đến cô Therese Malfatti von Rohrenbach zu Dezza (1792–1851). Cô là người bạn và là học trò của Beethoven như ông nói vào năm 1810, nhưng sau này cô đã bỏ và đi lấy một nhà quý tộc và viên chức chính phủ Wilhelm von Droßdik năm 1816. Theo nghiên cứu gần đây của Klaus Martin Kopitz, có chứng cứ mong manh cho thấy bản nhạc này được viết cho ca sĩ hát giọng soprano người Đức Elisabeth Röckel (1793–1883), người sau này làm vợ nhà soạn nhạc Johann Nepomuk Hummel. "Elise" là do một linh mục giáo xứ gọi cô như vậy (mặc dù cô tự gọi mình là "Betty"), và cô trở thành bạn của Beethoven từ năm 1808.
Trong khi đó người ta lại chứng minh rằng Rudolf Schachner (1816-1896), người thừa kế các bản tổng phổ nhạc của Therese von Droßdik vào năm 1851, là con trai ngoài giá thú của Babette Bredl (người này vào năm 1865 đã để cho Nohl sao chép lại các bản thảo có chữ ký của chính bà). Do đó giả thuyết của Kopitz bị bác bỏ hoàn toàn.
Trong khi đó người ta lại chứng minh rằng Rudolf Schachner (1816-1896), người thừa kế các bản tổng phổ nhạc của Therese von Droßdik vào năm 1851, là con trai ngoài giá thú của Babette Bredl (người này vào năm 1865 đã để cho Nohl sao chép lại các bản thảo có chữ ký của chính bà). Do đó giả thuyết của Kopitz bị bác bỏ hoàn toàn.
Cũng có người đề xuất là từ "Elise" ở thời đại của Beethoven chỉ đơn giản có nghĩa là 'người yêu' (sweetheart), nên bản nhạc được dành tặng cho Elise (Theresa Malfatti)